Schron dla karabinu maszynowego z ukryciem dla armaty przeciwpancernej (MG-Schartenstand und Pak-Unterstand), w skrócie MG u. Pak, zwany również Hindenburgiem, w strukturze Linii Niesłysz Obra (Nischlitz-Obra-Linie) noszący numer 518 zmieniony po włączeniu linii w strukturę Frontu Ufortyfikowanego Łuku Odry Warty (Festungsfront Oder-Warthe-Bogen) na numer 755 to jeden z sześciu obiektów wzniesionych według tego samego standardowego projektu na obszarze FF OWB. Obiekty tego typu rozpoczęto wznosić w 1935 roku i ich podstawowym zadaniem była obrona punktów, w których istniejące drogi przecinały nową powstałą linię obronną. Omawiany Hindenburg 755 ryglował drugorzędną drogę prowadzącą z Kurska do Kęszycy chroniąc jednocześnie położony nieopodal most obrotowy D724 (Drehbrücke 724).
MG-Schartenstand und Pak-Unterstand 755 R. Jurga, A. Kędryna, „Festungsfront Oder-Warthe-Bogen. Katalog”, Wydawnictwo Donjon, 2000 [1]Schrony typu MG-Schartenstand und Pak-Unterstand były lekkimi dwukondygnacyjnymi konstrukcjami. Dolną kondygnację wykonano z cegły klinkierowej łączonej na zaprawę z dodatkiem szkła wodnego, ściany zewnętrzne zbrojono rzadko rozmieszczonymi (co około 1m) prętami zbrojeniowymi. Kondygnacja ta pełniła funkcję socjalno-techniczną, górna kondygnacja wykonana z żelbetu w odporności C (grubość ścian zewnętrznych wynosiła 60 cm) pełniła funkcję bojową.
MG-Schartenstand und Pak-Unterstand, zdjęcie wykonane 27 lipca 1935 roku przedstawia dolną kondygnację obiektu 502 nieopodal Przetocznicy, Międzyrzecki Rejon Umocniony, Perzyk B., Miniewicz J. [2]Czytaj dalej „MG-Schartenstand und Pak-Unterstand 755 (518)”
Kolejny festiwal już za nami, jak zawsze było szybko i intensywnie, choć plan zakładał tylko jeden punkt, zejść na dół… Plan udało się zrealizować w 100%, więc śmiało można głosić sukces 🙂
Podobnie jak w minionych latach wyjazd miał charakter imprezowo – rekreacyjny, więc jak zawsze tylko kilka zdjęć, bez żadnych nudnych schematów i trudnego nazewnictwa 😉
Ostatnim schronem, który nie został jeszcze opisany to tytułowy Pz. W. 877 położony w bezpośrednim sąsiedztwie wcześniej opisywanego Pz. W. 876. Również ten obiekt, to odmiana Regelbau B1-26, bardziej szczegółowo opisana przy okazji omawiana Pz. W. 874.
Pz. W. 877 jest ostatnim obiektem, który wybudowano według planu powstałego dla tego odcinka na przełomie 1936 i 1937 roku. Po korekcie wspomnianego planu budowy w październiku 1937 roku [1] linię schronów wysunięto dalej na wschód i opisywany wcześniej zespół sześciu obiektów (892 do 897) wybudowano w wale przeciwpowodziowym Warty. Stąd właśnie rzucająca się w oczy „dziura” w numeracji, jak również odległość prawie 2 km pomiędzy Pz. W. 877 a przesuniętymi na wschód, najbliżej położonymi obiektami Pz. W. 892 i 893. Strukturę tego fragmentu pozycji obrazuje niżej zamieszczona mapka.
Struktura pozycji w najbliższym otoczeniu Pz. W. 877, strzałkami oznaczono przybliżone kierunki ostrzału – Źródło: Geoportal
Po zmianie koncepcji linii w 1938 roku i stopniowym wygaszeniu prac, prawdopodobnie „zapomniano” na jakiś czas o istniejącej „dziurze”. Przypomniano sobie o niej w 1944 roku, kiedy zdano sobie sprawę, że umocnienia FF OWB przejdą jednak chrzest bojowy. Prawdopodobnie to właśnie w tym czasie powstała sieć transzei na północ (na krawędzi doliny Warty) i wschód (aż za linię kolejową) od Pz. W. 877. Powstałą sieć transzei wzmocniono prawdopodobnie stanowiskami typu Ringstand 58C, jednak potwierdzenie tego faktu wymagałoby dalszych badań w terenie. Przebieg transzei widoczny na mapce poniżej.
Przebieg linii transzei na północ i wschód od omawianego Pz. W. 877 – Źródło: Geoportal
Stan zachowania obiektu jest bardzo podobny do wcześniej opisywanego Pz. W. 876, nie zachowały się żadne ściany działowe, w miarę czytelny jest ogólny zarys obiektu, choć ściany zewnętrzne są silnie pochylone na zewnątrz siłą wybuchu. Ocalałe fragmenty stropu otaczają obiekt. Ciekawostką, która wyróżnia obiekt jest niewielka czerpnia powietrza umieszczona w schodkowaniu antyrykoszetowym strzelnicy obrony wejścia, po prawej stronie patrząc od strony wejścia do obiektu.
Grzegorz Urbanek; „Pomiędzy frontem fortecznym a pozycją uzbrojeniową. Plac budowy MRU w latach 1927-1939”.
Kolejnym schronem północnego odcinaka FF OWB jest Pz. W. 876 położony na północ od Pz. W. 875 za drogą numer 24 łączącą Skwierzynę z Kostrzynem. Również ten obiekt to konstrukcja typu Regelbau B1-26, identyczna jak wcześniej opisywany Pz. W. 874 (szczegóły konstrukcyjne we wpisie dotyczącym obiektu Pz. W. 874). Zniszczenia dokonane przez materiały wybuchowe w tym obiekcie są jednak dużo większe, niż w podobnych konstrukcjach opisywanych wcześniej, poważnym uszkodzeniom uległy nawet ściany zewnętrzne obiektu, co może świadczyć o dużym przesacowaniu ilości materiałów wybuchowych potrzebnych do zniszczenia obiektu.
Schron Pz. W. 876 wraz z bliźniaczym, położonym około 700 metrów dalej na północ Pz. W. 877 zamykał linie obrony pomiędzy niżej położonym Pz. W. 875 a zespołem sześciu schronów wybudowanych w linii wałów Warty i wraz z nimi stanowił północną flankę FF OWB. Położenie obu schronów wymusiła rzeźba terenu. Oba wybudowano na szczytach sąsiadujących ze sobą wzgórz morenowych. Schrony połączone są ze sobą siecią transzei, a cała pozycja została dodatkowo wzmocniona stanowiskami typu Ringstand 58c. Jedno z takich stanowisk zlokalizowane w sąsiedztwie Pz. W. 877 a kolidujące z budowaną trasą S3 przeniesiono do muzeum w Pniewie. Rozmieszczenie schronów prezentują mapki zamieszczone w galerii poniżej. Mapki pochodzą z portalu Geoportal.
Pz. W. 876 – Ogólny widok przedstawiający rozmieszczenie schronów w terenie, zwraca uwagę wyraźny kształt działek fortecznych, u dołu widoczne skrzyżowanie Skwierzyna – Kostrzyn – Gorzów Wlkp. Źródło: GeoportalPz. W. 876 – Bardziej szczegółowy widok na schron, wyraźnie widoczny zarys działki fortecznej, oraz położenie schronu w najwyższym punkcie wzgórza. Źródło: GeoportalPz. W. 876 – Zbliżenie na schron, zdjęta warstwa mapy topograficznej, aby uwidocznić sieć transzei. Źródło: Geoportal
Pz. W. 873 to kolejny schron typu Regelbau B1-26, który wraz z wcześniej opisywanym Pz. W. 874 wypełniał lukę pomiędzy Pz. W. 875 a grupą warowną Ludendorff. Fragment mapy poniżej pokazuje położenie obiektów 874 i 873 względem siebie. Strzałki przy obiektach wskazują kierunek ognia ze strzelnic obrony wejścia. Obiekty były oddalone od siebie o około 650m, tak więc wzajemnie kryły się ogniem MG umieszczonych w kopułach 35P8. Na mapie widoczna jest również sieć transzei łączących oba schrony, niewielkie zagłębienia w najbliższym sąsiedztwie obu schronów wskazują położenie stanowisk typu Ringstand 58c.
Pz. W. 873 znajdujący się na szczycie wzgórza morenowego i Pz. W. 874 w najwyższym punkcie doliny – Źródło: Geoportal
W przeciwieństwie do wcześniej opisywanego schronu, w Pz. W. 873 świetnie zachowała się elewacja wejściowa wraz z otworem strzelnicy obrony wejścia. Na elewacji doskonale zachowane czerpnie powietrza i otwory wentylacyjne przeznaczone dla ujścia zużytego powietrza ze schronu. Na elewacji widoczne jest również ujście przewodu kominowego, wraz z fragmentami samego komina służącego do odprowadzania dymu z pieca fortecznego WT-80 umieszczonego wewnątrz obiektu.
Dalej niestety nie jest już tak dobrze, wybuch wewnątrz schronu uniósł cały strop, który runął do wnętrza nie przytrzymywany zniszczonymi ścianami działowymi. Dość czytelny ogólny zarys obiektu, zwłaszcza część mieszcząca kopułę 35P8 i izbę strzelnicy obrony wejścia. W pomieszczeniu załogi na ścianie odgradzającej izbę od bloku wejściowego znaleźć można zachowany w niezłym stanie stelaż do mocowania prycz.
